สาเหตุหลักของการเกิดคอฟันสึก พร้อมวิธีรักษา

คอฟันสึก คือ ปัญหาที่หลายคนอาจมองข้าม แต่ส่งผลต่อความมั่นใจในการยิ้มและสุขภาพของช่องปากในระยะยาวเป็นอย่างมาก ซึ่งจะสามารถสังเกตได้จากรอยสึกบริเวณคอฟันที่ทำให้เหงือกดูร่น ร่วมกับมีอาการเสียวฟัน และในบางรายก็อาจส่งผลให้เคี้ยวอาหารได้ยากขึ้นอีกด้วย บทความนี้ Smile Seasons เลยจะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุหลักของการเกิดคอฟันสึก พร้อมทั้งแนะนำวิธีการดูแลและรักษา เพื่อให้รอยยิ้มที่สวยงามและสุขภาพช่องปากที่ดีคงอยู่กับคุณได้อย่างยาวนาน

คอฟันสึกคืออะไร

คอฟันสึก มีชื่อเรียกหลายชื่อ ขึ้้นอยู่กับสาเหตุ (Abrasion, Erosion, Abfraction) เป็นภาวะที่ผิวเคลือบฟันบริเวณคอฟัน หรือบริเวณรอยต่อระหว่างตัวฟัน รากฟัน และขอบเหงือก เกิดการกร่อนหรือสึกจนบางลง ทำให้เห็นร่องลึกบริเวณคอฟัน

คอฟันสึกเกิดจากอะไร

คอฟันสึกเกิดจากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น 

• การแปรงฟันที่ไม่ถูกวิธี อย่างการแปรงฟันแรงเกินไป หรือแปรงฟันไปมาแรง ๆ ตามแนวนอน โดยเราจะเรียกว่า Tooth Abrasion
• นอนกัดฟัน หรือการขบกัดวัตถุแข็ง จะทำให้เกิดแรงกดทับที่คอฟัน 
• ความผิดปกติของการสบฟัน ทำให้เกิดแรงกระทำที่ไม่เท่ากันบริเวณคอฟัน มัีกถูกเรียกว่า Tooth abfraction
• กรดจากอาหารและเครื่องดื่ม เช่น น้ำอัดลม และผลไม้รสเปรี้ยว
• การเสียดสีของฟัน เช่น การกัดเล็บ หรือการใช้ฟันเปิดขวด เป็นต้น

ระดับความรุนแรงของคอฟันสึก

ระดับความรุนแรงของคอฟันสึกนั้นแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น ระยะเวลาที่เกิดปัญหา ความรุนแรงของสาเหตุ และการดูแลรักษาของแต่ละคน โดยทั่วไปสามารถแบ่งระดับความรุนแรงของคอฟันสึกได้ดังนี้

1. ระดับเริ่มต้น

• อาการ มักไม่มีอาการ หรือมีอาการเสียวฟันเล็กน้อยเมื่อสัมผัสกับอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีอุณหภูมิร้อนหรือเย็น
• ลักษณะฟัน รอยสึกที่คอฟันยังไม่ลึกมาก มองเห็นเป็นร่องเล็ก ๆ บริเวณคอฟัน

2. ระดับปานกลาง

• อาการ อาการเสียวฟันชัดเจนขึ้น อาจมีอาการเสียวแปล๊บและปวดจี๊ดเมื่อสัมผัสกับอาหารที่มีรสจัด รวมทั้งมีอุณหภูมิร้อนจัด หรือเย็นจัด
• ลักษณะฟัน รอยสึกที่คอฟันลึกลงไปถึงเนื้อฟัน อาจเห็นสีของเนื้อฟันภายใน

3. ระดับรุนแรง

• อาการ เสียวฟันรุนแรง ปวดฟัน และอาจมีอาการติดเชื้อร่วมด้วย
• ลักษณะฟัน รอยสึกที่คอฟันลึกมาก อาจถึงโพรงประสาทฟัน ทำให้เห็นโพรงสีดำภายใน

อาการและสัญญาณเตือนของคอฟันสึก

คอฟันสึก เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในช่องปาก และมักจะค่อย ๆ เกิดขึ้นโดยที่เราอาจไม่ทันสังเกต แต่ทั้งนี้ก็มีอาการแสดงและสัญญาณเตือนของคอฟันสึกที่สามารถสังเกตได้อยู่หลายอย่าง ดังนี้

1.อาการทางกายภาพที่สังเกตได้

• รอยสึกที่คอฟัน ซึ่งสังเกตเห็นได้จากรอยบุ๋มหรือร่องลึกบริเวณคอฟัน หรือบริเวณตัวฟันที่เชื่อมต่อกับเหงือก
• ฟันดูสั้นลง เนื่องจากเนื้อฟันบริเวณคอฟันสึกหายไป ทำให้ฟันดูสั้นลง
• สีของฟันเปลี่ยนแปลง บริเวณที่สึกอาจมีสีเข้มกว่าปกติ เนื่องจากเนื้อฟันด้านในโผล่ออกมา

2.ความรู้สึกไวต่อความร้อนและความเย็น

• รู้สึกเสียวฟัน เมื่อรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มร้อน เย็น หวาน หรือเปรี้ยว อาจรู้สึกเสียวฟันบริเวณที่ฟันสึกได้
• มีอาการปวดฟัน ในกรณีที่มีรอยฟันสึกลึก

3.ผลกระทบต่อความสวยงามของรอยยิ้ม 

• รอยยิ้มไม่สวยงาม เพราะรอยสึกที่คอฟันจะทำให้ฟันดูไม่สมบูรณ์แบบ และอาจส่งผลต่อความมั่นใจในการยิ้ม

• มีเศษอาหารติดง่าย เนื่องจากรอยสึกเป็นร่องลึก ทำให้สูญเสียความมั่นใจในขณะยิ้ม และทำให้มีกลิ่นปากได้
• มีเหงือกร่น ทำให้รอยยิ้มดูไม่สวยงาม เพราะฟันดูยาวและไม่เป็นระเบียบ อีกทั้งยังทำให้มีช่องว่างระหว่างฟันและเหงือก ซึ่งเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรีย ก่อให้เกิดกลิ่นปากและปัญหาสุขภาพช่องปากอื่น ๆ ตามมา

แนวทางการรักษาคอฟันสึก

การรักษาคอฟันสึกนั้นขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการ โดยทั่วไปแล้วทันตแพทย์จะพิจารณาจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น ขนาดของรอยสึก ความลึกของรอยสึก และอาการที่ผู้ป่วยเป็นอยู่ ซึ่งคอฟันสึกรักษาได้หลากหลายวิธี ดังนี้

อุดฟัน

การอุดฟัน เป็นวิธีการรักษาที่นิยมใช้สำหรับรอยสึกขนาดเล็กถึงปานกลาง โดยทันตแพทย์จะใช้วัสดุอุดฟันอุดตามรอยต่าง ๆ  เช่น วัสดุคอมโพสิต หรืออะมัลกัม (Amalgam) เพื่อปิดผนึกช่องว่างที่เกิดจากการสึกของสารเคลือบฟัน จึงช่วยลดอาการเสียวฟัน ทั้งยังช่วยป้องกันไม่ให้เศษอาหารเข้าไปติด จึงลดโอกาสการเกิดฟันผุได้

ครอบฟัน

การครอบฟัน จะใช้สำหรับรอยสึกที่ลึกมาก หรือฟันที่เสียหายไปมาก หากมีกรณีเหล่านี้ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ทำการครอบฟันเพื่อป้องกันไม่ให้ฟันแตกหัก และช่วยให้ฟันมีความแข็งแรงมากขึ้น

รักษารากฟัน

การรักษารากฟัน เป็นอีกหนึ่งวิธีการรักษาคอฟันสึกที่อาจจำเป็นต้องใช้ในกรณีที่รอยสึกมีความรุนแรงมากจนถึงโพรงประสาทฟัน หรือมีการติดเชื้อที่บริเวณรากฟัน ซึ่งการรักษารากฟันจะช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรียและป้องกันการแพร่กระจายของการติดเชื้อ ทั้งยังช่วยรักษาฟันแท้ให้สามารถใช้งานได้ต่อไป แทนที่จะต้องถอนฟันออกนั่นเอง

ใส่เฝือกสบฟัน

เฝือกสบฟัน เป็นอุปกรณ์ทางทันตกรรมชนิดหนึ่งที่ออกแบบมาเพื่อช่วยลดแรงกระแทกอันเกิดจากการกัดฟันหรือบดฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้คอฟันสึก ดังนั้นการใส่เฝือกสบฟันจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการแก้ปัญหาฟันสึก โดยจะช่วยกระจายแรงกดที่เกิดจากการกัดฟัน ทำให้มีแรงกดที่ฟันแต่ละซี่ลดลง จึงช่วยชะลอการสึกกร่อนของฟันได้

จัดฟัน

หากสาเหตุคอฟันสึกของคุณเกิดจากการสบฟันที่ผิดปกติ การจัดฟันจะช่วยแก้ไขปัญหาและป้องกันไม่ให้คอฟันสึกได้ดี เพราะจะช่วยจัดฟันให้เข้าที่เข้าทาง และกลับมาสบกันได้ดีอีกครั้ง

วิธีป้องกันคอฟันสึก

ปัญหาฟันสึก หากปล่อยทิ้งไว้ อาจนำไปสู่ปัญหาที่รุนแรงมากขึ้น เช่น ฟันผุ เสียวฟัน และการสูญเสียฟันได้ ดังนั้นการป้องกันฟันสึกจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด ซึ่งสามารถป้องกันได้ด้วยวิธีเหล่านี้เลย

1. เทคนิคการแปรงฟันที่ถูกต้อง

• เลือกแปรงสีฟันที่มีขนนุ่ม จะช่วยลดการเสียดสีกับสารเคลือบฟัน ทำให้คอฟันไม่สึกหรอได้ง่าย
• เลี่ยงการแปรงฟันแรงๆ เพราะจะทำให้สารเคลือบฟันสึกเร็วขึ้น 
• แปรงฟันให้ครบทุกซี่ เพื่อให้ฟันสะอาดและลดการสะสมของแบคทีเรียที่อาจทำร้ายคอฟันได้
• ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ ช่วยเสริมสร้างสารเคลือบฟันให้แข็งแรง
• แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน

2. การเลือกอาหารและเครื่องดื่มที่เหมาะสม

• หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีความเป็นกรดสูง เช่น น้ำอัดลม ผลไม้รสเปรี้ยว เพราะกรดจะกัดเซาะสารเคลือบฟันได้
• ลดการบริโภคอาหารแข็ง เช่น ถั่วแข็ง หรือน้ำแข็ง 
• ดื่มน้ำสะอาด จะช่วยชะล้างเศษอาหารและแบคทีเรียในช่องปากได้

3. การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลฟันเฉพาะทาง

• ใช้ยาสีฟันลดความไวต่ออาการเสียว สำหรับผู้ที่มีอาการเสียวฟัน
• ใช้ไหมขัดฟัน จะช่วยทำความสะอาดบริเวณที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง
• ใช้น้ำยาบ้วนปาก เพื่อช่วยลดแบคทีเรียในช่องปาก

สรุป

คอฟันสึกเป็นปัญหาที่พบได้บ่อย หากปล่อยทิ้งไว้อาจนำไปสู่ปัญหาที่รุนแรงมากขึ้น เช่น ฟันผุ เสียวฟัน และการสูญเสียฟัน ดังนั้นการดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีอยู่เสมอและการรักษาที่ทันท่วงทีจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง คลินิกทันตกรรม Smile Seasons เราพร้อมดูแลสุขภาพช่องปากของคุณ ด้วยทีมทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและเทคโนโลยีทันตกรรมที่ทันสมัย สามารถให้คำปรึกษาและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับปัญหา อย่าปล่อยให้ปัญหาคอฟันสึกทำร้ายรอยยิ้มของคุณ สามารถมารับคำปรึกษาและการรักษาได้ที่ Smile Seasons เพื่อฟื้นฟูรอยยิ้มที่สวยงาม และช่วยให้ฟันที่แข็งแรงยังคงอยู่กับคุณได้ตราบนานเท่านาน